नॉस्टॅल्जिया आणि गुलजार

देशातून राणीच्या देशात आल्यापासून नॉस्टॅल्जिया आणि जुन्या आठवणी पाठ सोडत नाहीयेत.तसं मला सगळ्या जुन्या गोष्टींचं वेड आहेच... पण समजत नाही मनात इतके जुने संदर्भ कुठे दडून बसलेले असतात आणि असं कुठून काय उफाळून येतं!गुलजारची गाणी लावली आज खुप दिवसांनी... असं काय उदास लिहितो हा माणूस... असं मन ढवळून निघतं आणि मग तळाशी बसलेलं काही बरं वाइट वर येतं... जुन्या डायरीची पानं चाळल्यासारखं...थोडं शेवाळ, थोडी माती.. कुठे काचेचे काही रंगीत तुकडे... काही जपून ठेवलेल्या वस्तू ... ज्या ठेवल्या आहेत याचा विसर पडला आहे ... काही अनवधानाने राहिलेलं आणि काळाच्या ओघात खाली बसलेलं ... लक्षात येतं की सगळं काही विसरलं हरवलं नाहीये.. काही तरी विचित्र वाटतं.. मला माहीत नाही मीच असा हळवा होतो का गुलजारचे शब्द आणि ती अभिजात गाणी शब्द आणि अर्थाच्या संदर्भापलिकडे काही अनाहत नाद जाणवतात...

दिल ढुंढता है फ़िर वही फ़ुरसत के रात दिन
बैठे रहे तसव्वुरे जाना किये हुए॥

सुरेल द्वंद्वगीतापेक्षा भूपिंदर च्या आवाजतलं स्लो गाणं तर विलक्षण अस्वस्थ करून सोडतं...तेवढयात पुढचं गाणं हळुच बोट धरून येतं
एक अकेला इस शहर में, रात में और दोपहर में
आबोदाना ढुंढता है आशियाना ढुंढता है
दिन खाली खाली बर्तन है और रात है जैसे अंधा कुआ....

असं काय असतं जे माणसाला खुणावत राहतं? आणि का? कशामुळे?... इतक्या सुंदर देशात सुबत्ता असताना कार्पेटच्या सुखद स्पर्शात अचानक वीस वर्ष जुना शहाबादी फरशीचा तो खडबडीत स्पर्श आठवतो जणू आत्ता पायाखाली आहे...आणि ज्याला विअर्ड म्हणावं असं काही ... तो जुना स्पर्श अधिक हवा हवासा वाटतो...

नाम गुम जायेगा चेहरा ये बदल जायेगा ...

एखादी कलती दुपार - थोडीशी संध्याकाळ छान उन्हं घेऊन येते... पश्चिमेच्या खिडकीतून घरात कवडसे डोकावतात... चक्कर मारायला आणि उन खायला बाहेर पडतो... एखाद्या सुबक सुंदर बैठ्या घराच्या आवारात गोड गोरी मुलं खेळत असतात... आणि अचानक तो एक विशिष्ट जुन्या लाकडाचा वास येतो... ओकचा असावा. आणि त्यामागोमाग दरवळतो इंग्लिश चहाचा परिचित वास... आणि अक्षरशः खेचल्यासारखं मन मागे जातं ...
एखाद्या मस्त रविवारी घरचं साधंच पण मस्त जेवण जेवून एक कादंबरी घेऊन पडायचो .... थोड्या वेळाने एक मस्त डुलकी काढायची... आणि मग थोड्या वेळाने सुस्तावलेल्या घराला जाग यायची... स्वैपाकघरात थोडी लगबग... आधण चढवलं आहे असा अंदाज करावा तोवर कप बशा मांडल्याचे आवाज ... अखेर हाक कानावर आली की पलंगावरून उठण्याचा नाइलाज आणि ती चहाची तलफ़ अशा द्विधा विचारात तो दुधाळ आणि लालसर चहा समोर... कुठल्या तरी गप्पा... बागेत पाणी सोडल्याने येणारा तो एक ठराविक वास..एकदम जरा थंडी वाजते .... मी भानावर येतो... ही लंडनची हवा नेहमीप्रमाणे बदलत असते.... घाईघाईत घरी येतो...चहा टाकतो... परत गुलजार आठवणी जाग्या करतो...
छोड आये हम वो गलियां....

वाफाळता चहाचा कप घेऊन मी बाहेरच्या बदललेल्या ऋतू कडे आभाळाकडे पाहत राहतो...आशा मागे स्वराबरोबर मनाच्या तारा छेडत राहते...

ये लम्हा फ़िलहाल जी लेने दे....

गुलजार च्या शब्दां बरोबर नॉस्टॅल्जिया घर भरून राहतो...

सा-या ऋतूत जपला ...

सा-या ऋतूत जपला ह्रुदयातला वसंत...

शोधीत गाव आलो स्वप्नात पाहिलेले
किती रंग जीवनाला व्यापून राहिलेले
कधी उन झेलले अन कधी तृप्त चांदण्यात
सा-या ऋतूत जपला ह्रुदयातला वसंत

दिस मावळेल आता उजळेल चांदरात
जाता सरून रजनी येते नवी पहाट
चाले अखंड पुढती ऋतूचक्र हे अनंत

सा-या ऋतूत जपला ह्रुदयातला वसंत

तू तिथं मी ... एक सुंदर चित्रपट फार काळानंतर पाहिला ... आणि हे गाणं मनात रेंगाळत राहिलं.

काय मस्त कल्पना आहे. आता जेव्हा इथे बाहेर बर्फाळ गारठा आहे त्यामुळे तर हे कुठेतरी वेगळंच स्पर्शून गेलं. कुठून सुचतात अशी रुपकं? विजय कुवळेकरांची गीतं आहेत... आशयपूर्ण गाणी ... रविंद्र साठे, रुपकुमार राठोड आणि जयश्री श्रीराम यांचा आवाज। सगळं कसं जुळून आलं आहे..

तू तिथं मी.. तशी कथा म्हाता-य़ा निवृत्तांसाठी आहे.. पण हा विचार तर सगळ्यांसाठी लागू पडतो. का कुणास ठाउक पण ती ओळ मनात सारखी गुणगुणतो आहे. कदाचित माझा नेहमीचा विचार की मी कसा वागतो. जी कल्पना मला आवडते ती मी किती प्रत्यक्षात आणतो? इथे तर दिवसा दिवसाला काय तासा तासाला मनातला ऋतू बदलतो! तेही ठीक आहे. मनुष्य स्वभावाला अनुसरुन आहे आणि माझ्यासारख्या मूडी माणसाचं तर असंच होणार.. आणि हो सगळं जर मस्त मजेत असेल तर मूड का बदलेल. काही ना काही तर घडत राहतंच जे मनाल बोचतं ...

पण तो वसंत जपण्याचा मी प्रयत्न करतो का ? ....... मला तर वाटत नाही... कायम शिशिराचीच चिंता अन विचार...

कदाचित म्हणूनच ही ओळ कुठेतरी विचार करायला भाग पाडते आहे.. काय ना... एका ओळीमध्ये काय काय आहे...

एक विचार मनात आला.. वसंत का.. आणि तो इतका का भावतो... इथे तर या देशात या शिशिराची काय छान रुपं पहायला मिळतात... मला पुण्याची लाडकी थंडी आठवली... नोव्हेंबर ते फेब्रुवारी जी काही मस्त हवा असते... ती सकाळी फुललेली पर्वती :) ... अशी गुलाबी थंडी... आणि बोचरी सुद्धा चांगलीच वाटते... आणि पाऊस ! असा असंख्य रुपात दिसत जाणवत राहतो... मग वसंतच का?

बहुधा मुळातच माणसाला सृजनाचा ध्यास आहे... वसंत बहरतो म्हणूनच असा ह्रुदयाशी जपला जातो. का वसंत म्हणल्यावर असं छान वाटतं ... काही तरी विशेष भावना आहे... ती त्याच उत्फुल्लतेची. तो आनंद जपून ठेवला तर खरंच मग रोजचे ग्रीष्म सुसह्य होतील...

आलो कुठून कोठे तुडवीत पायवाट

काटे सरुन गेले उरली फुले मनात

प्रत्येक पावलाचे होते नवे इशारे

सा-या ऋतूत जपला ह्र्दयातला वसंत.......

श्रीगणेशा

सुरुवात अवघड असते म्हणतात. श्रीगणेशा तर झाला.
खुप दिवस ब्लॉग सुरु करण्याचं मनात होतं. अखेर आज मुहुर्त लागला...
छान वाटतंय... मराठी लिहायला जरा अवघड जातंय ... होइल सवय हळू हळू ...
UK मधला एक निवांत रविवार सत्कारणी लागला...